ΟΦΘΑΛΜΟΜΕΤΡΗΣΗ

Μια πλήρης οφθαλμομέτρηση συνιστάται να γίνεται τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια στους ενήλικες και μια φορά το χρόνο σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό οφθαλμολογικών παθήσεων όπως είναι το γλαύκωμα ή ιστορικό συστημικών ασθενειών που μπορεί να επηρεάζουν την υγεία του ματιού όπως είναι ο διαβήτης ή η συστημική υπέρταση.

Είναι πολύ σημαντικό να επισκέπτεστε τον οπτομέτρη σας τακτικά για την οφθαλμομέτρηση σας. Μια πλήρης οφθαλμομέτρηση θα πρέπει να αποτελεί μέρος της φυσιολογικής ρουτίνας των ιατρικών εξετάσεων του καθενός. Ο λόγος είναι ότι κατά τη διάρκεια της οφθαλμομέτρησης, ο οπτομέτρης σας είναι εκείνος ο εκπαιδευμένος επαγγελματίας ο οποίος δεν ελέγχει μόνο την όρασή σας, αλλά και άλλα γενικά θέματα υγείας. Διασφαλίζοντας την τέλεια διόρθωση της όρασής σας, ο οπτομέτρης παρέχει άνεση και οξύτητα στην όραση για τις καθημερινές σας δραστηριότητες και ως εκ τούτου διασφαλίζει βελτίωση της ποιότητας ζωής σας. Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια μιας πλήρης οφθαλμομέτρησης, μέσα από μια σειρά από διαφορετικές διαδικασίες και δοκιμές, ο οπτομέτρης θα ελέγξει την υγεία των ματιών σας και τη διατήρηση της υγείας τους με την πάροδο των χρόνων.

Μια πλήρης οφθαλμομέτρηση συνιστάται να γίνεται τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια στους ενήλικες και μια φορά το χρόνο σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό οφθαλμολογικών παθήσεων όπως είναι το γλαύκωμα ή ιστορικό συστημικών ασθενειών που μπορεί να επηρεάζουν την υγεία του ματιού όπως είναι ο διαβήτης ή η συστημική υπέρταση. Ο οπτομέτρης σας θα διενεργήσει μια πλήρη οφθαλμομέτρηση αξιολογώντας όχι μόνο την όρασή σας αλλά εξετάζοντας και τις εξωτερικές και εσωτερικές δομές των ματιών σας. Αυτή η εξέταση περιλαμβάνει έλεγχο της υγείας των βλεφάρων, του κερατοειδούς, του κρυσταλλοειδούς φακού, του αμφιβληστροειδούς χιτώνα και γενικότερα του πίσω μέρους του οφθαλμού καθώς και του οπτικού νεύρου. Συνεπώς, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας μπορούν να εντοπιστούν οφθαλμολογικές παθήσεις όπως είναι ο καταρράκτης ή η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση και οφθαλμολογικά σημεία υποκείμενων παθήσεων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση. Ο οπτομέτρης θα φροντίσει να σας εξηγήσει τα πάντα σε κάθε στάδιο της οφθαλμολογικής σας εξέτασης.

Σε περίπτωση που θα εντοπίσει οποιεσδήποτε πιθανολογούμενες παθολογικές ανωμαλίες κατά τη διάρκεια της οφθαλμομέτρησης, ο οπτομέτρης σας θα σας παραπέμψει σε οφθαλμίατρο για περαιτέρω διερεύνηση. Ο οφθαλμίατρος είναι γιατρός που ειδικεύεται στις παθήσεις του ματιού (χειρούργος οφθαλμίατρος) και είναι εκείνος ο επαγγελματίας ο οποίος θα διενεργήσει τις περαιτέρω έρευνες, θα καταλήξει σε διάγνωση και θα σας παρέχει πιθανή θεραπεία για οποιαδήποτε παθολογική ανωμαλία η οποία τυχόν εντοπιστεί κατά την οφθαλμομέτρησή σας.

Μια πλήρης οφθαλμομέτρηση διαρκεί περίπου 20 ως 40 λεπτά και ένα γενικό περίγραμμα της εξέτασης αυτής περιγράφεται πιο κάτω:

Ιστορικό και συμπτώματα
Διάθλαση – εξέταση της όρασης
Εξωτερική και εσωτερική εξέταση των οφθαλμών
Αντανακλαστικά κόρης οφθαλμού
Εξετάσεις για το γλαύκωμα: μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, ανάλυση του οπτικού πεδίου (εάν το δεύτερο κριθεί απαραίτητο)
Εξετάσεις της κινητικότητας των οφθαλμών: Οφθαλμικοί μυς, κινήσεις οφθαλμών
Επιπρόσθετες εξετάσεις: α) έλεγχος χρωματικής αντίληψης, β) έλεγχος στερεοσκοπικής όρασης γ) Εξέταση κεντρικής όρασης με πλέγμα Amsler
Εκτίμηση των αποτελεσμάτων

Στα Οπτικά Ξενοφώντος όλες οι οφθαλμομετρήσεις διενεργούνται από τους δύο έμπειρους Οπτομέτρες μας οι οποίοι έχουν σπουδάσει και ειδικευτεί στο Ηνωμένο Βασίλειο: με τις βασικές πτυχιακές τους σπουδές στο City University Λονδίνου - Bsc(Hons) in Optometry, άσκηση σε Ειδικά Οφθαλμολογικά Νοσοκομεία όπως το Moorfields Eye Hospital του Λονδίνου και το North Middlesex University Hospital του Λονδίνου, και απόκτηση επαγγελματικών προσόντων MCOptom από το Βρετανικό Κολέγιο των Οπτομετρών –College of Optometrists (UK). Και οι δύο Οπτομέτρες μας είναι εγγεγραμμένοι στο Γενικό Συμβούλιο Οπτικών (HB) – General Optical Council (UK) και είναι μέλη του Συνδέσμου Οπτομέτρων Ηνωμένου Βασιλείου - Αssociation of Optometrists (UK). Είναι επίσης μέλη του Συνδέσμου Οπτομετρών Κύπρου (1972) και εγγεγραμμένοι στο μητρώο Οπτικών Κύπρου (1991) από το 1995.

Η οφθαλμομέτρηση «στο μικροσκόπιο»

Λήψη ιστορικού και συμπτωμάτων

Η καταγραφή της γενικής κατάστασης της υγείας σας συμπεριλαμβανομένων και φαρμάκων που τυχόν να λαμβάνετε είναι πολύ σημαντική κατά τη διάρκεια της οφθαλμομέτρησης σας. Είναι επίσης πολύ χρήσιμο να γνωρίζει κανείς το οικογενειακό ιστορικό των οφθαλμολογικών παθήσεων καθότι αυτές οι πληροφορίες θα βοηθήσουν τον οπτομέτρη να σας συμβουλέψει ως προς το πόσο συχνά θα πρέπει να κάνετε οφθαλμολογικές εξετάσεις.

Θα σημειωθούν επίσης περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις του επαγγέλματός σας (χρήση οθόνης υπολογιστή) ή δραστηριοτήτων του ελεύθερου σας χρόνου (συγκεκριμένα αθλήματα). Επίσης θα καταγραφούν με προσοχή και θα ληφθούν υπόψη οποιαδήποτε σημεία ανησυχίας όπως για παράδειγμα πονοκέφαλοι ή οπτική κόπωση.
- Διάθλαση
Θα σημειωθεί η όραση σε κάθε μάτι και θα διενεργηθεί ολοκληρωμένη διάθλαση (έλεγχος της όρασης) χρησιμοποιώντας μια μέθοδο που ονομάζεται σκιασκόπηση και στη συνέχεια με υποκειμενική διάθλαση.

Η σκιασκόπηση είναι μια αντικειμενική μέθοδος με την οποία εξασφαλίζεται η συνταγή για γυαλιά οράσεως. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να εξαχθεί ένα αρκετά μεγάλης ακρίβειας αποτέλεσμα της δύναμης των γυαλιών σας με τη χρήση ενός σκιακσκοπίου, δηλαδή ενός εργαλείου το οποίο στέλνει φως μέσα σε κάθε μάτι, χωρίς να είναι αναγκαία οποιαδήποτε ενεργός συμμετοχή του ασθενή στη διαδικασία. Αυτή η μέθοδος αποδεικνύεται πολύ χρήσιμη στα παιδιά ή σε ασθενείς οι οποίοι πιθανόν να δυσκολεύονται να συμμετέχουν στη διαδικασία, ίσως λόγω ηλικίας, προβλημάτων βαρηκοΐας ή δεξιοτήτων επικοινωνίας.

Η υποκειμενική διάθλαση είναι στην ουσία ο τελικός προσδιορισμός του διαθλαστικού αποτελέσματος το οποίο έχει δώσει το σκιασκόπιο. Αυτός ο τελικός προσδιορισμός γίνεται με τη χρήση διαφορετικών φακών μπροστά από κάθε μάτι για την εξακρίβωση της τελικής διαθλαστικής συνταγής (μυωπίας, αστιγματισμού κτλ).
- Εσωτερική και εξωτερική εξέταση των οφθαλμών
Θα γίνει έλεγχος των εξωτερικών δομών των ματιών σας με τη χρήση ενός οργάνου που ονομάζεται σχισμοειδής λυχνία (βιομικροσκόπιο). Θα σας ζητηθεί να καθίσετε μπροστά από ένα τραπέζι και να ακουμπήσετε το πηγούνι σας μπροστά από ένα όργανο. Η σχισμοειδής λυχνία χρησιμοποιεί μια δέσμη φωτός σε συνδυασμό με υψηλή μεγέθυνση για την εξέταση για παράδειγμα των βλεφάρων και του κερατοειδούς (του πιο εξωτερικού διαφανούς ιστού του ματιού). Η σχισμοειδής λυχνία είναι ένα βασικό όργανο που διασφαλίζει τη διατήρηση της υγείας των ματιών σας σε περίπτωση που φοράτε φακούς επαφής.

Η εξέταση του εσωτερικού των ματιών σας θα γίνει με τη χρήση ενός οφθαλμοσκοπίου που είναι ένα ειδικό εργαλείο χειρός το οποίο επιτρέπει τη λεπτομερή μελέτη των εσωτερικών δομών του ματιού. Το μάτι είναι ένα εκπληκτικό όργανο και σχεδόν όλοι θα συμφωνούσαν ότι η όραση είναι η σημαντικότερη των αισθήσεων. Σε αντίθεση με τα δόντια, στα μάτια συνήθως δεν υπάρχει πόνος αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Το ανθρώπινο μάτι όμως είναι το μοναδικό όργανο στο οποίο μπορούμε να παρατηρήσουμε κατευθείαν όλες τις κύριες του δομές συμπεριλαμβανομένων των αρτηριών και των φλεβών που τροφοδοτούν με οξυγόνο τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Αυτός ο χιτώνας είναι εκείνος που είναι υπεύθυνος για την αντίληψη των εικόνων που μας περιβάλλουν, άρα πιθανά προβλήματα που παρατηρούνται σε αυτές τις δομές πιθανότητα να αποτελούν ένδειξη σημαντικότατων παθολογικών προβλημάτων των σωματικών μας λειτουργιών, όπως είναι ο διαβήτης ή η υψηλή αρτηριακή πίεση. Ως εκ τούτου, μια ολοκληρωμένη οφθαλμομέτρηση δεν ανιχνεύει μόνο τα πρώιμα στάδια εν δυνάμει σοβαρών οφθαλμολογικών παθήσεων αλλά μπορεί να ανιχνεύσει επίσης και γενικότερα προβλήματα υγείας σε πρώιμο στάδιο. Και ασφαλώς, όσο πιο έγκαιρα ανιχνευθεί ένα πρόβλημα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας και αντιμετώπισής του.

Αντανακλαστικά της κόρης του οφθαλμού

Ο τρόπος με τον οποίο οι κόρες των ματιών σας αντιδρούν στην φωτεινή διέγερση, επιτρέπει στον οπτομέτρη να αποκλείσει οποιαδήποτε παθολογία της νεύρωσης κάθε ματιού. Η εξέταση των αντανακλαστικών των κόρων των οφθαλμών διασφαλίζει την ακεραιότητα της αισθητηριακής και κινητικής νευρολογικής μετάδοσης του ματιού.

Εξετάσεις οφθαλμοκινητικότητας

Οι εξετάσεις οφθαλμοκινητικότητας διασφαλίζουν ότι και τα δύο μάτια συνεργάζονται και λειτουργούν καλά μαζί. Το κάθε μάτι κινείται με τη δράση έξι μυών και όταν ο οπτομέτρης ελέγχει για τυχόν παρεκκλίσεις και στραβισμό εξετάζει όλους εκείνους τους μύες.

Εξετάσεις για το γλαύκωμα

Η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) που είναι η πίεση στο εσωτερικό του ματιού δεν συσχετίζεται με τη συστημική πίεση την οποία γνωρίζει ο καθένας. Είναι σημαντικό να ελέγχεται η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) κάθε δύο χρόνια αν δεν έχετε οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος και τουλάχιστον μια φορά το χρόνο σε περίπτωση που ένα μέλος από τους εξ’αίματός συγγενείς σας έχει διαγνωσθεί με γλαύκωμα. Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο οπτικό νεύρο που οδηγεί σε απώλεια του οπτικού πεδίου. Τα πρώιμα στάδια του γλαυκώματος συνήθως δεν προκαλούν οποιαδήποτε συμπτώματα γι αυτό και είναι εξαιρετικά σημαντικό να ελέγχεται η ενδοφθάλμια πίεση.

Η μέτρηση της ΕΟΠ γίνεται με τη χρήση ενός Τονομέτρου χωρίς επαφή (Non-Contact Tonometer) το οποίο χρησιμοποιεί το απαλό φύσημα μιας μικρής ποσότητας αέρος στο μάτι για να ληφθεί μια μέτρηση. Καταγράφεται ο μέσος όρος τριών μετρήσεων για κάθε μάτι. Αυτή η διαδικασία είναι εντελώς ανώδυνη και ως εκ τούτου δεν χρειάζονται αναισθητικές σταγόνες πριν από την λήψη των μετρήσεων.

Εάν ο οπτομέτρης σας πιστεύει ότι είναι αναγκαίο, θα γίνει ενδελεχής διερεύνηση του οπτικού πεδίου κάθε ματιού με τη χρήση ενός Αναλυτή Οπτικού Πεδίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το ένα μάτι είναι καλυμμένο ενώ διερευνάται το οπτικό πεδίου του άλλου ματιού. Θα σας ζητηθεί να κοιτάξετε μέσα στον Αναλυτή και να ανταποκριθείτε πατώντας ένα κουμπί στα μεμονωμένα φωτεινά ερεθίσματα που εκπέμπονται μπροστά στο πεδίο του υπό εξέταση ματιού.

Επιπρόσθετες εξετάσεις

Αν χρειάζεται, τότε ο οπτομέτρης θα διενεργήσει επιπρόσθετες εξετάσεις. Σε όλους τους νέους ασθενείς και ιδιαίτερα στα παιδιά διενεργείται τεστ χρωματικής όρασης (αχρωματοψίας). Οι βλάβες χρωματικής όρασης είναι πιο συχνές σε άρρενες ασθενείς και η σημασία της γνώσης της ύπαρξής τους στα παιδιά σχετίζεται με τον επαγγελματικό προσανατολισμό σε μεταγενέστερο στάδιο της ζωής. Βλάβες χρωματικής όρασης οι οποίες δεν είναι κληρονομικές αλλά αποκτούνται σε μεταγενέστερο στάδιο, πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω λόγω της ύποπτης παθολογίας που πιθανόν να σχετίζεται με αυτές.

Διενεργούνται ευαίσθητες στεροσκοπικές εξετάσεις για να διασφαλιστεί ότι η λεπτομερέστατη αντίληψη των αποτελεσμάτων της συνεργασίας των δύο ματιών στον οπτικό φλοιό του εγκεφάλου. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν πίνακες πλέγματος Amsler για τη διερεύνηση κάποιου πιθανολογούμενου προβλήματος ωχράς κηλίδας όπως για παράδειγμα κάποιας κεντρικής οπτικής διαταραχής που να οφείλεται σε πιθανολογούμενη Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας.

Αξιολόγηση των ευρημάτων

Θα ενημερωθείτε σχετικά με τα αποτελέσματα της διάθλασης και θα συζητηθούν οι επιλογές σας ως προς το κατά πόσο θα χρειαστείτε διορθωτικά γυαλιά ή φακούς επαφής για παράδειγμα μυωπίας, πρεσβυωπίας ή και των δύο. Θα σας επεξηγηθούν προσεκτικά οποιαδήποτε ευρήματα της εσωτερικής ή εξωτερικής εξέτασης των οφθαλμών καθώς και η περαιτέρω ενέργειες που πρέπει να γίνουν, σε περίπτωση που αυτές χρειάζονται. Θα συζητηθούν επίσης τυχόν ανησυχίες που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της λήψης ιστορικού και συμπτωμάτων σε συνδυασμό με πιθανά ευρήματα τα οποία πιθανόν να εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της οφθαλμομέτρησης. Θα σας δοθούν χρήσιμες συμβουλές για γενικά οφθαλμολογικά θέματα τα οποία πιθανόν να σας ανησυχούν συμπεριλαμβανομένης της διατροφής σας, του περιβάλλοντος εργασίας, της φροντίδας των γυαλιών/ γυαλιών ηλίου και της φροντίδας των φακών επαφής σας.

Μη ξεχνάτε ότι μια πλήρης οφθαλμομέτρηση αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της φροντίδας των ματιών σας γιατί ακριβώς η οφθαλμομέτρηση αυτή που διενεργείται από τον οπτομέτρη σας είναι πέραν από ένα απλό τεστ οράσεως.