ΜΑΛΑΚΟΙ ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ
Οι μαλακοί φακοί επαφής χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διόρθωση όλων των διαθλαστικών ανωμαλιών . Επιπρόσθετα οι μαλακοί φακοί επαφής χρησιμοποιούνται για κοσμητικούς όπως και για θεραπευτικούς σκοπούς.
Μαλακούς φακούς χρησιμοποιεί η τεράστια πλειοψηφία των χρηστών φακών επαφής παγκοσμίως. Αυτό οφείλεται κυρίως στην απίστευτη άνεση που προσφέρουν στο χρήστη. Και είναι τόσο άνετοι χάρη στην υφή και το μέγεθός τους. Έχουν μια μαλακή, εύκαμπτη, υφή σχεδόν μαλακής μεμβράνης και διάμετρο 14 χιλιοστών κατά μέσο όρο. Η διάμετρος αυτή ουσιαστικά είναι μεγαλύτερη από τον κερατοειδή (τον πιο εξωτερικό διαφανή χιτώνα του ματιού πάνω στον οποίο επικάθονται οι φακοί σας), έτσι οι παρυφές τους στην ουσία ακουμπούν πάνω στον σκληρό χιτώνα που είναι το λευκό μέρος του ματιού. Λόγω της διαμέτρου τους, οι μαλακοί φακοί επαφής, «βολεύονται άνετα» κάτω από το βλέφαρο και ως αποτέλεσμα δεν αισθάνεστε τις άκρες του φακού κάθε φορά που ανοιγοκλείνετε το βλέφαρο.
Μόνο κατά την πρώτη εφαρμογή ενός μαλακού φακού επαφής στο μάτι που διαρκεί απλά μερικά δευτερόλεπτα έχει κανείς μια ανεπαίσθητη αίσθηση που μοιάζει με εκείνη που έχουμε όταν υπάρχει μια βλεφαρίδα στο μάτι. Αυτή η αίσθηση εξαφανίζεται πολύ γρήγορα και στην ουσία ΔΕΝ πρέπει να υπάρχει καμία αίσθηση όταν φοράει κανείς φακούς επαφής τακτικά. Με το ελάχιστο τους πάχος και την μαλακή τους υφή, αγκαλιάζουν απαλά το πρόσθιο μέρος του ματιού σας, και προσαρμόζονται στο σχήμα του. Ακόμη και αν οι μαλακοί φακοί επαφής κινούνται ελάχιστα μέσα στο μάτι σας (λιγότερο από 0,5 του χιλιοστού) κάθε φορά που ανοιγοκλείνετε το μάτι (και αυτή η κίνηση είναι βασική και επιθυμητή για την ανακύκλωση των δακρύων πίσω από το φακό), σχεδόν ποτέ δεν απομακρύνονται από το κέντρο ούτε βγαίνουν από το μάτι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι μαλακοί φακοί επαφής θα είναι η πρώτη επιλογή του εφαρμοστή σας εάν συμμετέχετε σε αθλήματα ή απλά εάν διάγετε ένα δραστήριο τρόπο ζωής.
Η μορφή των μαλακών φακών επαφής έχει αλλάξει δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες και η χρήση τους σήμερα είναι τόσο ευέλικτη όσο ποτέ στο παρελθόν. Οι μαλακοί φακοί επαφής μπορούν να διαχωριστούν σε διαφορετικές βασικές κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο χρήσης τους ή τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένοι:
| Για πόσο καιρό μπορώ να φοράω το ίδιο ζευγάρι φακών επαφής; | what are my contacts made of and why? |
| Μίας χρήσης-Ημερήσιοι | Υδρογέλης |
| Συχνής αντικατάστασης π.χ. μηνιαίοι | Σιλικόνης-υδρογέλης |
| Παρατεταμένης χρήσης |
Οι ημερήσιοι μαλακοί φακοί μίας χρήσης εξακολουθούν δυστυχώς να είναι η πιο ακριβή επιλογή αλλά είναι και η πιο απλή και βολική λύση αν δεν θέλετε να σκοτίζεστε με διαλύματα καθαρισμού και θήκες. Ο λόγος είναι γιατί τους φοράτε κατά την διάρκεια της μέρας και τους πετάτε το βράδυ. Στην ουσία το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να πλένετε και να στεγνώνετε καλά τα χέρια σας αμέσως πριν τους φορέσετε το πρωί και αμέσως πριν τους αφαιρέσετε το βράδυ. Με άλλα λόγια δεν χρειάζεται ούτε να τους καθαρίσετε ούτε να τους απολυμάνετε γιατί δεν αποθηκεύονται. Το γεγονός ότι με τους ημερήσιους φακούς φοράτε πάντοτε ένα καινούργιο/φρέσκο φακό στο μάτι, σημαίνει ότι οι ημερήσιοι παραμένουν η καλύτερη επιλογή αν υποφέρετε από εποχιακές αλλεργίες. Οι ημερήσιοι είναι ιδιαίτερα λεπτοί και άνετοι στο μάτι και φέρουν τον χαμηλότερο κίνδυνο λοιμώξεων του ματιού για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Αν σας απασχολεί το κόστος των ημερησίων σε σύγκριση με τους μηνιαίους φακούς επαφής, θα μπορούσατε να επιλέξετε να φοράτε ημερήσιους φακούς μίας χρήσεως αν είστε περιστασιακός χρήστης φακών επαφής. Ωστόσο, σήμερα οι ημερήσιοι φακοί είναι πολύ πιο φθηνοί σε σύγκριση με την εποχή που είχαν πρωτοκυκλοφορήσει. Πιο συγκεκριμένα, σήμερα στοιχίζουν περίπου το ίδιο με τους μηνιαίους φακούς συχνής αντικατάστασης αν χρησιμοποιούνται μόνο δύο φορές την εβδομάδα, ας πούμε κάθε φορά που συμμετέχετε στην αγαπημένη σας αθλητική δραστηριότητα (10 φορές το μήνα για την ακρίβεια).
Οι μαλακοί φακοί επαφής συχνής αντικατάστασης χρησιμοποιούνται μόνο για τη χρονική περίοδο που συνιστάται από τον κατασκευαστή, όπως είναι οι εβδομαδιαίοι , οι δεκαπενθήμεροι ή οι μηνιαίοι. Οι μηνιαίας αντικατάστασης μαλακοί φακοί επαφής είναι χαρακτηριστικά η λιγότερο ακριβή επιλογή. Τους φοράτε κατά τη διάρκεια της μέρας και όταν τους αφαιρέσετε τους καθαρίζετε και μετά τους τοποθετείτε στο ειδικό διάλυμα μέσα στην θήκη τους για να απολυμανθούν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Είναι πολύ σημαντικό να ακολουθούνται τα απλά βήματα φροντίδας των μηνιαίων φακών επαφής σας έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μολύνσεων. Γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας ότι ένα ποσοστό περίπου 80% των οφθαλμολογικών λοιμώξεων σε χρήστες φακών επαφής ξεκινούν λόγω κακής υγιεινής της θήκης φύλαξής τους. Οι ετήσιοι φακοί επαφής πολύ σπάνια χορηγούνται πια και σχεδόν έχει σταματήσει η παραγωγή τους σε παγκόσμια κλίμακα. Φυσικά δεν θεωρείται ότι παρέχουν συχνή αντικατάσταση και στις περιπτώσεις όπου εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται, οι χρήστες θα πρέπει να προτιμούν συστήματα με διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου, μαζί με τις απαραίτητες και σημαντικές οδηγίες ασφαλούς χρήσης.
Οι μαλακοί φακοί επαφής παρατεταμένης χρήσης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται επιπόλαια αλλά μόνο στις περιπτώσεις όπου είναι απόλυτα απαραίτητο. Ορισμένοι τύποι μαλακών φακών επαφής σιλικόνης-υδρογέλης έχουν εγκριθεί για παρατεταμένη χρήση και αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να τους φοράτε και ενώ κοιμάστε. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι πρέπει να ασκείται μεγάλη προσοχή εάν επιλέξετε να τους φοράτε κατά τη διάρκεια του ύπνου καθότι αυτό αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο οφθαλμολογικών λοιμώξεων. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω της μειωμένης παροχής οξυγόνου στον κερατοειδή. Αν είναι αναπόφευκτη η παρατεταμένη χρήση, ο χρήστης θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι φακοί θα πρέπει να αφαιρούνται για να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.
Η Υδρογέλη ως υλικό κατασκευής μαλακών φακών επαφής έναντι σιλικόνης-υδρογέλης
Τα υλικά σιλικόνης-υδρογέλης έκαναν την είσοδό τους στην αγορά των φακών επαφής περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Σε σύγκριση με τους φακούς υδρογέλης, οι φακοί σιλικόνης-υδρογέλης παρέχουν πολύ βελτιωμένα επίπεδα οξυγόνου στον κερατοειδή και έτσι πιστεύεται ότι παρατείνουν ακόμη περισσότερο τη διάρκεια χρήσης του φακού με υψηλότερη άνεση. Υπάρχουν πολλοί τύποι ή ακόμη και γενεές υλικών σιλικόνης-υδρογέλης. Ασφαλέστατα επιτρέπουν στον κερατοειδή να αναπνέει καλύτερα με βελτιωμένη παροχή οξυγόνου σε σύγκριση με τους συνηθισμένους φακούς επαφής υδρογέλης. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση τους μειώνει τις επιπλοκές στον κερατοειδή που σχετίζονται με την στέρηση οξυγόνου. Η εξάλειψη αυτών των προβλημάτων θα πρέπει να έχει μακροπρόθεσμα οφέλη υγείας στα μάτια, επιτρέποντας μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης των φακών και διατηρώντας τα μάτια πιο λευκά και πιο υγιή.
Ωστόσο, η ενσωμάτωση συστατικών σιλοξάνης στα συμβατά υλικά υδρογέλης μπορεί να δημιουργήσουν θέματα διαβρεξιμότητας και εναπόθεσης ορισμένων λιπιδίων στην επιφάνεια του φακού σε ορισμένους χρήστες με οριακή παραγωγή δακρύων/ δυσλειτουργία του δακρυϊκού αδένα, παρόλο που αυτό δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί.