Ο πρωταρχικός στόχος των θεραπευτικών φακών επαφής είναι να διατηρηθούν οι ιστοί του ματιού όσο το δυνατόν πιο υγιείς στην παρουσία διαφόρων οφθαλμολογικών παθήσεων.  Οποιαδήποτε βελτίωση της όρασης είναι δευτερευούσης σημασίας.  Η χρήση θεραπευτικών φακών πάντοτε ενδείκνυται από τον θεράποντα οφθαλμίατρο αφού μελετηθεί σε σχέση με τις λύσεις ιατρικής και χειρουργικής αντιμετώπισης.  Οι θεραπευτικοί φακοί επαφής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση ενός ευρέος φάσματος διαταραχών που επηρεάζουν το πρόσθιο τμήμα του ματιού όπως είναι για παράδειγμα η φυσαλλιδώδης κερατοπάθεια, οι εξελκώσεις του κερατοειδούς, οι εκδορές του κερατοειδούς, οι διαβρώσεις του κερατοειδούς, τα τραύματα του κερατοειδούς και τα χημικά εγκαύματα που επηρεάζουν την πρόσθια επιφάνεια του ματιού.  Επιπρόσθετα, υπάρχουν χειρουργικές ενδείξεις για τη χρήση θεραπευτικών φακών επαφής.

Η φυσαλλιδώδης κερατοπάθεια είναι ένα κλασικό παράδειγμα μιας οφθαλμιατρικής πάθησης όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν θεραπευτικοί φακοί επαφής.  Αν κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί ο πόνος σε αυτούς τους ασθενείς θα αντιληφθούμε τη σημασία που έχει και τη βοήθεια που προσφέρει αυτό το εργαλείο ανακούφισης στους ασθενείς αυτούς.  Στην φυσαλλιδώδη κερατοπάθεια εμφανίζονται αλλοιώσεις τύπου φλύκταινων στην επιφάνεια του κερατοειδούς (που οφείλεται σε σοβαρό οίδημα του κερατοειδούς), και προκαλούν σοβαρό πόνο.  Η εφαρμογή ενός θεραπευτικού φακού επαφής προστατεύει την επηρεασμένη εξωτερική επιφάνεια του ματιού από την έκθεση και μπορεί να μετριάσει τα συμπτώματα των ασθενών.

Στις ενδείξεις των θεραπευτικών φακών επαφής περιλαμβάνονται οι εξής:

• Προστασία της επιφάνειας του κερατοειδούς από τις διατμητικές δυνάμεις του βλεφάρου κατά το φυσιολογικό ανοιγόκλειμα του ματιού, σε συνθήκες όπου η εξωτερική επιφάνεια του ματιού επηρεάζεται αρνητικά για μια σειρά από λόγους, αφήνοντας τον κερατοειδή (τον πιο εξωτερικό διαφανή ιστό του ματιού) απροστάτευτο
• Αντιμετώπιση του πόνου
• Προώθηση της επιθηλειοποίησης (επούλωσης) ή του κλεισίματος της πληγής

Ως εκ τούτου ο πιο διαδεδομένος τρόπος χρήσης των μαλακών φακών επαφής ως θεραπευτικών φακών είναι ως φακοί-επίδεσμοι στην περίπτωση ενός επιθηλιακού (επιφανειακού) ελλείμματος, που μπορεί να είναι κάποια εκδορά του κερατοειδούς ως αποτέλεσμα τραύματος, εγχείρησης, πάθησης του κερατοειδούς ή επίμονου επιθηλιακού ελλείμματος.  Ένας μαλακός φακός επαφής μειώνει σημαντικά τον πόνο και αποτρέπει το βλέφαρο από το να παρεμποδίζει τη διαδικασία επούλωσης των επιφανειακών επιθηλιακών κυττάρων του κερατοειδούς.  Εκτός από τη μηχανική προστασία και υποβοήθηση της διαδικασίας επούλωσης, οι θεραπευτικοί φακοί επαφής βοηθούν στη διατήρηση της επιθηλιακής ενυδάτωσης σε συνδυασμό με τη χρήση των οφθαλμικών λιπαντικών.  Η διατήρηση της ενυδάτωσης της εξωτερικής επιφάνειας του ματιού είναι πολύ σημαντική σε σοβαρές παθήσεις ξηροφθαλμίας ή σε περιπτώσεις όπου ο κερατοειδής είναι σοβαρά εκτεθειμένος λόγω προβλημάτων των βλεφάρων.  Σοβαρή ξηροφθαλμία μπορεί να προκληθεί λόγω συστημικών νόσων όπως είναι το σύνδρομο Sjogren’s ή διαταραχών του συνδετικού ιστού όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα.  Σε άλλες περιπτώσεις ο θεραπευτικός φακός προσφέρει μηχανική προστασία της εξωτερικής επιφάνειας του ματιού από ανωμαλίες των βλεφάρων όπως είναι η συστροφή του βλεφάρου προς τα μέσα (εντρόπιο) που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση βλάβης στον κερατοειδή.

Οι θεραπευτικοί μαλακοί φακοί επαφής συνήθως χρησιμοποιούνται σε εκτεταμένη ή συνεχή βάση και ως εκ τούτου τα υλικά σιλικόνης υδρογέλης συνήθως είναι προτιμητέα καθότι επιτρέπουν μια καλύτερη παροχή οξυγόνου στον κερατοειδή (παρακαλώ διαβάστε τη σελίδα σχετικά με τους μαλακούς φακούς επαφής για περισσότερες λεπτομέρειες).   Θεωρείται επίσης ότι αυτά τα υλικά επιτρέπουν μια ταχύτερη επιθηλιοποίηση του κερατοειδούς (επούλωση του κερατοειδούς) σε σύγκριση με τα συμβατικά υλικά μαλακών φακών επαφής.

Ασθενείς που φοράνε θεραπευτικούς φακούς επαφής πρέπει να θυμούνται ότι είναι πολύ σημαντικό να τηρούνται οι συχνές επισκέψεις παρακολούθησης έτσι ώστε να παρακολουθείται συνεχώς η υγεία των ματιών τους.  Οι περισσότεροι από αυτούς τους φακούς χρησιμοποιούνται σε εκτεταμένη ή συνεχή βάση και έτσι η συνεχής παρακολούθηση είναι απαραίτητη έτσι ώστε να αντιμετωπίζονται σωστά τυχόν επιπλοκές που είναι δυνατόν να προκληθούν από την χρήση τους.