Φακοί επαφής μετά από μεταμόσχευση κερατοειδούς
Τα γυαλιά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της πρωτογενούς εκτασίας του κερατοειδούς μόνο στα αρχικά της στάδια. Η πρωτογενής εκτασία του κερατοειδούς περιλαμβάνει οφθαλμολογικές παθήσεις όπως είναι ο κερατόκωνος (keratoconus), η κερατοειδόσφαιρα (keratoglobus) και η περιφερική εκφύλιση (λέπτυνση) κερατοειδούς (pellucid marginal degeneration). Ο κερατόκωνος είναι η πιο διαδεδομένη από αυτές τις παθήσεις και σε αυτό τον ιστότοπο έχει αφιερωθεί μια ξεχωριστή σελίδα στην αντιμετώπιση του κερατόκωνου με φακούς επαφής. Όλες οι εκτασίες του κερατοειδούς χαρακτηρίζονται από λέπτυνση του κερατοειδούs χιτώνα και εκτασία (δηλαδή μια ακανόνιστη και ασύμμετρη παραμόρφωση του σχήματος του κερατοειδούς – στον κερατόκωνο η εκτασία αυτή έχει ως αποτέλεσμα το σφαιρικό σχήμα του κερατοειδούς να μετατραπεί σταδιακά σε κωνικό). Η εκτασία του κερατοειδούς οδηγεί σε ανώμαλο αστιγματισμό και κατ’ επέκταση σε στρεβλωμένη όραση.
Όταν στην παρουσία προοδευτικής εκτασίας του κερατοειδούς όλες οι άλλες επιλογές έχουν αποτύχει και η οπτική οξύτητα παραμένει σοβαρά μειωμένη, τότε διενεργείται διαμπερής κερατοπλαστική (μεταμόσχευση κερατοειδούς). Στην ουσία το 60% των μεταμοσχευθέντων ασθενών είναι ασθενείς που πάσχουν από κερατόκωνο. Η μεταμόσχευση του κερατοειδούς είναι μια χειρουργική επέμβαση στην οποία μεταμοσχεύεται ολόκληρο το πάσχον τμήμα του κερατοειδούς χιτώνα (Διαμπερής Κερατοπλαστική - penetrating) ή μέρος αυτού (Μερικού Πάχους Κερατοπλαστική - lamellar) και αντικαθίσταται με υγιή κερατοειδή χιτώνα από κατάλληλο δότη. Τα μεγέθη των μοσχευμάτων κερατοειδούς κυμαίνονται από 7,5 σε 8,5 χιλιοστά και τα ράμματα που χρησιμοποιούνται για να διατηρήσουν το μόσχευμα στη θέση του μπορούν να είναι ακτινωτά διακεκομμένα ράμματα ή ένα ενιαίο συνεχές ράμμα. Μετά την επέμβαση η μετεγχειρητική φροντίδα του οφθαλμίατρου επικεντρώνεται στον έλεγχο της φλεγμονής και την πρόληψη των λοιμώξεων με τη χρήση κορτικοστεροειδών και την προληπτική χρήση αντιβιοτικών.
Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στο Οφθαλμολογικό Νοσοκομείο Moorfields του Λονδίνου περίπου 30%- 50% των ματιών στα οποία διενεργούνται μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς θα εξακολουθούν να επωφελούνται από τη χρήση φακών επαφής έτσι ώστε να επιτευχθεί επαρκής όραση μετά τη μεταμόσχευση. Η εφαρμογή των φακών επαφής μπορεί χαρακτηριστικά να ξεκινήσει 6 ως 12 μήνες μετά την επέμβαση και την αφαίρεση των ραμμάτων αλλά ο κερατοειδής στο σύνολό του μπορεί να χρειαστεί από 18 ως 24 μήνες να φθάσει σε πλήρη επούλωση και σταθερότητα του ιστού. Στην περίπτωση μερικής και όχι πλήρους μεταμόσχευσης ο χρόνος αποκατάστασης είναι συντομότερος αλλά σε κάθε περίπτωση αν έχετε υποβληθεί σε οποιουδήποτε τύπου μεταμόσχευση κερατοειδούς είναι εξαιρετικά σημαντικό να φροντίσετε καλά το μάτι για να βελτιώσετε τις πιθανότητες μιας καλής αποκατάστασης. Αυτό περιλαμβάνει συμβουλές όπως για παράδειγμα να μην τρίβετε το μάτι και να αποφεύγετε δραστηριότητες όπως είναι τα αθλήματα επαφής και το κολύμπι μέχρι να σας συμβουλέψει ο οφθαλμίατρός σας ότι μπορείτε να το κάνετε με ασφάλεια.
Η εφαρμογή φακών επαφής μετά από διαμπερή κερατοπλαστική μπορεί να είναι δύσκολη γιατί κάθε μόσχευμα είναι διαφορετικό. Στα Οπτικά Ξενοφώντος χάρη στην νοσοκομειακή εμπειρία και τα χρόνια πείρας στην εφαρμογή φακών σε μεταμοσχευμένους ασθενείς, διαθέτουμε την σιγουριά και την απαραίτητη πείρα στην αντιμετώπιση τέτοιων δύσκολων περιστατικών. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στις χειρουργικές τεχνικές μεταμόσχευσης κερατοειδούς, η μυωπία και ο ψηλός αστιγματισμός παραμένουν συχνά προβλήματα. Δεν είναι πάντα δυνατόν να επιτευχθεί ένα τέλεια κεντρικά τοποθετημένο μόσχευμα και στην πραγματικότητα πολύ συχνά το μόσχευμα έχει κάποια κλίση με αποτέλεσμα η ένωση ανάμεσα στο μόσχευμα και το υπόστρωμα του λήπτη συχνά να μην είναι ομαλή. Κατά την εφαρμογή φακών επαφής, ο εφαρμοστής θα πρέπει να ακολουθήσει την φυσιολογία και το νέο σχήμα του «καινούργιου κερατοειδούς». Χρησιμοποιούνται υλικά υψηλής αεροδιαπερατότητας οξυγόνου συνήθως ως πρώτη επιλογή στην περίπτωση μεταμόσχευσης κερατοειδούς (η ανάγκη οξυγόνου είναι αυξημένη σε έναν μεταμοσχευμένο κερατοειδή ειδικά κατά μήκος της ένωσης μοσχεύματος δότη/υποστρώματος λήπτη) και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο οπτομέτρης θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή κατά μήκος της ένωσης των ιστών του λήπτη και του δότη κατά τις μετέπειτα επισκέψεις ελέγχου του τελικού φακού που θα έχει συσταθεί. Άλλοι λόγοι έχουν να κάνουν με την εξάλειψη της μηχανικής επιβάρυνσης στον κερατοειδή χιτώνα από τον φακό επαφής ο οποίος επικάθεται και κινείται απαλά κατά μήκος των διαφορετικών τοπογραφικών ζωνών του μεταμοσχευμένου κερατοειδούς. Συνιστούμε στους ασθενείς μας που χρησιμοποιούν φακούς επαφής μετά από μεταμόσχευση κερατοειδούς, να τηρούν τις επισκέψεις της μετέπειτα φροντίδας των φακών τους κάθε έξι μήνες κατά ρουτίνα εκτός και αν τους δοθούν διαφορετικές συμβουλές. Οι ασθενείς που χρησιμοποιούν φακούς επαφής μετά από μεταμόσχευση κερατοειδούς εκπαιδεύονται προσεκτικά σε όλες τις πτυχές της ειδικής φροντίδας και χειρισμού των φακών επαφής τους καθότι η υγιεινή των φακών έχει εξαιρετική σημασία σε αυτές τις περιπτώσεις.
